Yaşlılarda Fiziksel Aktivite
Fiziksel aktivite günlük yaşam içerisinde kas ve eklemlerimizi kullanarak enerji tüketimi ile gerçekleşen, kalp ve solunum hızını arttıran ve farklı şiddetlerde yorgunlukla sonuçlanan aktiviteler olarak tanımlanabilir.
İlerleyen yaşla birlikte fiziksel aktivitede azalmalar görülmektedir. Yaşlılık, tüm organ sistemlerinde yapısal ve fonksiyonel değişiklikler ve bunun sonucu olarak da başlıca aerobik kapasite, kas kütlesi ve kas gücünde azalma ile karakterizedir. Yaşlı bireylerin iskelet kasları daha küçük ve daha güçsüzdür. Yaşla beraber, iskelet kasının enine kesitinin alanı %25-30 oranında azalmıştır. Bu güç kaybı yılda %1-2 artışla devam eder.
70’li yaşlarda, sedanter kişilerin esnekliği %20-30 azalmakta, bu durum fonksiyonelliği azaltmaktadır. Kısa bir süre sonra banyo, giyinme, yatağa girme ve çıkma gibi kendine bakım aktivitelerinde problemler başlamaktadır. Fiziksel aktivite genel sağlığın korunması ve devamlılığında en önemli bir unsurdur.
Yaşlılıkta Fiziksel Aktivite için Öneriler;
- Düşük ve orta şiddetli egzersizler yapılmalı (en az 30 dakika), şiddetli egzersizlerden kaçınılmalıdır.
- Uzun süreli ve karmaşık egzersizlerden kaçınılmalıdır.
- Yürüme, sandalye egzersizleri gibi ağırlığın tam olarak taşıtılamadığı egzersizler tercih edilmelidir.
- Yürüyüş için normal adımla, dengeli ve kolay yürünebilecek toprak zeminde yürünmelidir.
- Dans etmek, yüzmek gibi grup sporlarına katılım sağlanmalıdır.
- Her fiziksel aktivite öncesi ısınma ile başlanmalı ve fiziksel aktivite sonrası soğuma ile bitirilmelidir.
- Haftada 2 veya 3 gün kasları kuvvetlendirmek, denge ve esnekliği artırmak için aktiviteler yapılabilir.
- Aktiviteler sırasında nefes tutulmamalıdır ve aktivite sırasında göğüs ağrısı, kalp ritminde bozulma, baş dönmesi, halsizlik, yorgunluk ve göz kararması olduysa fiziksel aktivitenizi bırakıp doktorunuza danışın.
Birey daha önce egzersiz yapmamışsa hafif hareketlerle başlamalı, daha sonraları yavaş yavaş hem zamanı artırarak hem de egzersizleri çeşitlendirerek ve vücudu yormadan devam etmelidir. Fiziksel aktive programları yaş, sağlık durumu ve kişisel yeteneklere göre düzenlenmelidir.
Uzm. Fizyoterapist Fatma Özgöker